نماز از دیدگاه نهج البلاغه

چرا دوبار باید در نماز سجده کرد؟؟

هیچ فكر كردید چرا نماز دارای دو سجده است ؟
در روایتی كه از امام رضا(ع) نقل شده است آن حضرت در بیان این كه چرا هر ركعتی یك ركوع و چرا دو سجده دارد؟ فرموده اند: "لأن الركوع من فعل القیام و السجود من فعل القعود و صلاة القاعد علی النصف من صلاة القائم فضوعف السجود لیستوی بالركوع فلایكون بینهما تفاوت لأن الصلوة إنّما هی ركوع و سجود" یعنی زیرا ركوع از افعال قیام است و سجده از افعال نشسته؛ نماز شكسته برابر با نصف نماز ایستاده است(همان گونه كه در نوافل و یا نمازهای احتیاط این چنین است) پس سجده دو برابر ركوع شد تا با آن برابر شود و میان آنها (در فضیلت) تفاوتی نباشد؛ زیرا نماز ركوع و سجود است.(عیون اخبار الرضا، ج2، ص108)
و نیز از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده كه آن حضرت سجده اول را به خلقت انسان از خاك، و سجده دوم را به بازگشت دوباره انسان به خاك تأویل كردند.(علل الشرایع، ج2، ص25)

نماز در کلام امام رضا

وصف نماز را باید از کسی شنید که خود به راستی اقامه کننده آن بود . کسی که نماز با تک تک سلولهای مبارکش عجین شده و آن را با  تمام وجود برپا می نمود .

ذره ذره خاک مدینه، مکه ، کوفه هر جایی که ایشان قدم نهاده است ، گواه راز و نیازها و نمازهای حقیقی آن بزرگوار است . هنوز پژواک نوای دلنشین مناجات امام علی (ع) در جان هستی طنین انداز است . پس گوش جان به فرموده های آن امام همام می سپاریم ، تا آداب قیام به نماز را که ستون دین است ، فرا گرفته و عامل به آن باشیم .

"اهمیت و فضیلت نماز "

-شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش می کنم، زیرا نماز برترین عمل و ستون و اساس دین شما است . (1)

-وقتی که بنده ای سجده می کند ، ابلیس فریاد می زند: وای برمن! او اطاعت کرد، ولی من معصیت کردم، او سجده کرد و من از این عمل سرباز زدم.(2)

-گناهی که پس از آن مهلت یافتم تا دو رکعت نماز گزارم و از خدا اصلاح آن گناه را بخواهم، مرا اندوهگین نکرد.(3)

-نماز ستون دین است و اولین عمل انسان است که خدا بدان نظر می کند، اگر صحیح بود ، به سایر اعمال نیز نظر می فرماید و اگر صحیح نباشد در هیچ عمل دیگر نمی نگرد و کسی که تارک نماز باشد بهره ای از اسلام ندارد .(4)

" نماز امام علی (ع)"

-بارخدایا! من نخستین کسی هستم که به حق رسیدم ، آن را شنیدم و پذیرفتم . هیچ کس مگر رسول خدا (ص) درنماز بر من پیشی نگرفت. ( 5)

اسرار و چرائی در نماز

مقدمه

     بر هر پژوهنده اي روشن است که پرداختن به هر موضوعي، در برگيرنده روشها و اهداف مرتبط با همان موضوع مي باشد و اين مهم پيرامون مقوله  نماز با موضوعات گوناگونش نيز صدق دارد که يکي از آن ها اسرار و چرائي نماز است. جهت دانستن اسرار و چرائي هر چيز و از جمله نماز بايد نگاهي به پيشينه و جايگاه امر به لحاظ اصل و ثابت يا فرع و متغير بودنش، معلومات و آگاهي ها پيرامون موضوع نماز در قالب آيات و  روايات.، تأثيرات آن در پيشبرد برنامه ها ي معنوي و پيشرفت فرد و جامعه، ابراز  نظرها در خصوص نماز و آثار ناشي از به کار بستن آن با توجه به نقل قول ها، تجربيات و يا مشاهدات؛ گستره ي موضوع و مسائلي از اين قبيل داشت، همانگونه که در خصوص يک مقوله علمي نيز اين چنين است.

    در اين جا روش تحقيق مبتني بر گردآوري آيات کريمه ي قرآني مي باشد جهت رسيدن به هدف يعني رسيدن به پاسخ پرسش" _اسرار و ^چرايي نماز" در حد مقدورات. اگر چه نفس نماز بطور کلي با هدف رستگاري انسان به عنوان يک ابزار از کمال معنوي او مي باشد؛ همانطور که نفس علم در علوم متعدد کمال علمي مي باشد.

    نخست بايد اذعان داشت به اين که براي شناختن و دانستن ابعاد ، لوازم ، شرايط و بکار بستن يک چيز، باور به وجود آن و نيز صفاتش لازم است. اين که مثلاً دنيا و اشيايش با کاربردها و توانائي هاي گوناگون که هر کدام منشأ اثري هستند؛ وجود دارند و... حال اگر اين امر را به مقوله اي چون نماز تسري دهيم ؛ از آنجا که اين مهم از سوي خداوند يگانه براي کمال معنوي و رستگاري فرد و جامعه که به دين اسلام تعلق دارد ؛ واجب شده است، لذا ضروري مي باشد که ابتدا خداوند را باور و يا به عبارتي به او ايمان داشته باشيم تا بتوانيم پس از آن، صفاتِ تماماً بالفعل او را که يکي از آنها ( به عنوان جاعل امور)جعل نماز و مکلف نمودن انسان مؤمن به انجام آن جهت سعادت است؛ بشناسيم. اما قبل از هر چيز بايد ديد ايمان يعني چه.؟

راهكار های جذب دانش آموزان به نماز

          "مقام معظم رهبری"

    راهكار های جذب دانش آموزان به نماز

۱--تبیین اثرات نماز

2-تكریم وشخصیت دادن به دانش آموزان

-3-نشاط آفرینی فرهنگی و اعتقادی و خود باوری در دانش آموزان

4-ایجاد رابطه قوی دینی بین معلم و دانش آموز

5-داشتن نمازخانه جذاب و عالی و استفاده از رنگ های دلپذیر

6-باز گو نمودن اهمیت و ضرورت نماز به اولیا دانش آموزان

7-اجرای مسابقات مختلف در خصوص نماز و اهدا جوایز به دانش آموزان برتر

8-داشتن دوستان دینی در مدرسه

9-شركت معلمین ،مدیر،معاون، در كنار دانش آموزان در نماز جماعت

10-برگزاری نمایشگاه در خصوص نماز از آثار دانش آموزان

چرا قرآن بخوانیم؟؟

ـ معانی و مفاهیم بلند قرآن را فهمید.

2ـ معجزات شگفت‌انگیز قرآن را در رشته‌های مختلف علمی، ادبی، عددی، غیبگویی یا پیشگویی (که در کتاب‌های قرآن پژوهی و علوم قرآنی به آن پرداخته شده) مطالعه نمود.

3ـ از تأثیرات تلاوت قرآن و تدبّر در فهم آن بر تهذیب نفس و نایل گرداندن انسان به مدارج عالی قرب الهی و باغ ملکوت ربوبی است. نیز از تأثیر تهذیب نفس بر فهم و تدبّر در قرآن و شوق تلاوت آن، عارف واصل مرحوم آیت الله بهاءالدینی (ایشان حداقل به قرائت یک جزء قرآن در هر شب مداومت داشتند) می‌گوید: مراتب فهم کتاب (خدا) به حسب مراتب تکامل انسان، به تقوا و سیر الی الله و مراتب تهذیب و مراتب کمال عقلی است. و اگر کسی بخواهد با قرآن آشنا شود، باید مرد خدا شود. کسی که مرد خدا نشده ممکن است با ترجمه و مفاهیمی آشنا شود، ولی تا وقتی که انسان حرکت الی الله نداشته باشد، یا آن حقیقتی که حقیقت مطلوب است، آشنا نمی‌شود.

انس مردم با امام

پیوند و بیعت مردم با امام خمینی ـ قدس سره ـ

در عصر حاضر نیز همه به روشنی مشاهده كردیم كه پیوند مقدس مردم با امام خمینی ـ قدس سره ـ چه معجزه بزرگی آفرید, این پیوند دو سویه, و هوشیاری و صلابت رهبری موجب شد كه امام پس از پانزده سال تبعید, با استقبال بی نظیر در تاریخ ایران, وارد كشور شود و بساط 2500 ساله ستم شاهی را از بنیان بركند و به زباله دان تاریخ افكند. چنین معجزه ای پس از یاری خداوند, جز نتیجه انسجام مردم و رابطه نیرومند آن ها با رهبرشان حضرت امام ـ قدس سره ـ نبود.

همین پیوند موجب تشكیل حكومت اسلامی شد, و باعث دفع شدید دشمن در هشت سال جنگ تحمیلی عراق گردید, و صدها توطئه دشمنان, به ویژه آمریكا را خنثی ساخت.

امام خمینی ـ قدس سره ـ در بهشت زهرا در فرازی از نطق تاریخی خود به نقش آفرینی حضور مردم در صحنه تصریح كرد و فرمود:

«من دولت تعیین می كنم, من به اتكاء این ملت تو دهن این دولت می زنم».

امام برای این پیوند, ارزش بسیار قایل بود, به مردم عشق می ورزید, در مورد شهادت داوطلبانه شهید فهمیده نوجوان سیزده ساله كرجی فرمود: «به من نگویید رهبر, رهبر ما آن نوجوان سیزده سال است».

برای روشن شدن مطلب, نظر شما را به نمونه هایی از پیوند پرشور مردم با امام جلب می كنم:

دهه فجر انقلاب اسلامی از نگاه مقام معظم رهبري

دهه فجر انقلاب اسلامی -دهه فجر ،‌ سرآغاز طلوع اسلام،‌ خاستگاه ارزشهاي اسلامي، مقطع رهايي ملت ايران و بخشي از تاريخ ماست كه گذشته را از آينده جدا ساخته است. در دهه فجر اسلام تولدي دوباره يافت و اين دهه در تاريخ ايران نقطه اي تعيين كننده و بي مانند بشمارميرود. تا قبل از انقلاب اسلامي،‌ در ايران نظام اسلامي وجودنداشت و رابطه پادشاهان با مردم رابطه ي «غالب و مغلوب» و« سلطان و رعيت » بود وپادشاهان احساس مي‌كردند كه فاتحيني هستند كه بر مردم غلبه يافته اند و حضرت امام رضوان الله تعالي عليه اين سلسله معيوب را قطع كردند و نقطه ي عطفي در تاريخ ايران بوجودآوردند و شمشير اسلام مردم را عليه دشمنان اسلام،‌ مردم و استعمارگران به كار گرفتند. دهه فجر انقلاب از رشحات اسلام است و آئينه اي است كه خورشيد اسلام در او درخشيد و اين دهه فجر بايد با عظمت هرچه تمامتر برگزارشود. اين مراسم را با هيجانهاي عاطفي صحيح بايد با طراوت و تازه كرد. در مذهب ما،‌ احساسات،‌ گريه و شادي، حب و بغض و عشق و نفرت جايگاه والايي دارد. از اين رو جشنهاي دهه فجر مي بايستي همچون مراسم و اعياد مذهبي گرامي داشته شود و مردمي باشد. بايد كليه مساجد فعال شوند و مردم با حضور در مساجد خاطره ي فراموش نشدني حضرت امام و پيروزي انقلاب اسلامي را جشن بگيرند.

نماز از دیدگاه نهج البلاغه

چرا دوبار باید در نماز سجده کرد؟؟

هیچ فكر كردید چرا نماز دارای دو سجده است ؟
در روایتی كه از امام رضا(ع) نقل شده است آن حضرت در بیان این كه چرا هر ركعتی یك ركوع و چرا دو سجده دارد؟ فرموده اند: "لأن الركوع من فعل القیام و السجود من فعل القعود و صلاة القاعد علی النصف من صلاة القائم فضوعف السجود لیستوی بالركوع فلایكون بینهما تفاوت لأن الصلوة إنّما هی ركوع و سجود" یعنی زیرا ركوع از افعال قیام است و سجده از افعال نشسته؛ نماز شكسته برابر با نصف نماز ایستاده است(همان گونه كه در نوافل و یا نمازهای احتیاط این چنین است) پس سجده دو برابر ركوع شد تا با آن برابر شود و میان آنها (در فضیلت) تفاوتی نباشد؛ زیرا نماز ركوع و سجود است.(عیون اخبار الرضا، ج2، ص108)
و نیز از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده كه آن حضرت سجده اول را به خلقت انسان از خاك، و سجده دوم را به بازگشت دوباره انسان به خاك تأویل كردند.(علل الشرایع، ج2، ص25)

نماز در کلام امام رضا

وصف نماز را باید از کسی شنید که خود به راستی اقامه کننده آن بود . کسی که نماز با تک تک سلولهای مبارکش عجین شده و آن را با  تمام وجود برپا می نمود .

ذره ذره خاک مدینه، مکه ، کوفه هر جایی که ایشان قدم نهاده است ، گواه راز و نیازها و نمازهای حقیقی آن بزرگوار است . هنوز پژواک نوای دلنشین مناجات امام علی (ع) در جان هستی طنین انداز است . پس گوش جان به فرموده های آن امام همام می سپاریم ، تا آداب قیام به نماز را که ستون دین است ، فرا گرفته و عامل به آن باشیم .

"اهمیت و فضیلت نماز "

-شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش می کنم، زیرا نماز برترین عمل و ستون و اساس دین شما است . (1)

-وقتی که بنده ای سجده می کند ، ابلیس فریاد می زند: وای برمن! او اطاعت کرد، ولی من معصیت کردم، او سجده کرد و من از این عمل سرباز زدم.(2)

-گناهی که پس از آن مهلت یافتم تا دو رکعت نماز گزارم و از خدا اصلاح آن گناه را بخواهم، مرا اندوهگین نکرد.(3)

-نماز ستون دین است و اولین عمل انسان است که خدا بدان نظر می کند، اگر صحیح بود ، به سایر اعمال نیز نظر می فرماید و اگر صحیح نباشد در هیچ عمل دیگر نمی نگرد و کسی که تارک نماز باشد بهره ای از اسلام ندارد .(4)

" نماز امام علی (ع)"

-بارخدایا! من نخستین کسی هستم که به حق رسیدم ، آن را شنیدم و پذیرفتم . هیچ کس مگر رسول خدا (ص) درنماز بر من پیشی نگرفت. ( 5)

اسرار و چرائی در نماز

مقدمه

     بر هر پژوهنده اي روشن است که پرداختن به هر موضوعي، در برگيرنده روشها و اهداف مرتبط با همان موضوع مي باشد و اين مهم پيرامون مقوله  نماز با موضوعات گوناگونش نيز صدق دارد که يکي از آن ها اسرار و چرائي نماز است. جهت دانستن اسرار و چرائي هر چيز و از جمله نماز بايد نگاهي به پيشينه و جايگاه امر به لحاظ اصل و ثابت يا فرع و متغير بودنش، معلومات و آگاهي ها پيرامون موضوع نماز در قالب آيات و  روايات.، تأثيرات آن در پيشبرد برنامه ها ي معنوي و پيشرفت فرد و جامعه، ابراز  نظرها در خصوص نماز و آثار ناشي از به کار بستن آن با توجه به نقل قول ها، تجربيات و يا مشاهدات؛ گستره ي موضوع و مسائلي از اين قبيل داشت، همانگونه که در خصوص يک مقوله علمي نيز اين چنين است.

    در اين جا روش تحقيق مبتني بر گردآوري آيات کريمه ي قرآني مي باشد جهت رسيدن به هدف يعني رسيدن به پاسخ پرسش" _اسرار و ^چرايي نماز" در حد مقدورات. اگر چه نفس نماز بطور کلي با هدف رستگاري انسان به عنوان يک ابزار از کمال معنوي او مي باشد؛ همانطور که نفس علم در علوم متعدد کمال علمي مي باشد.

    نخست بايد اذعان داشت به اين که براي شناختن و دانستن ابعاد ، لوازم ، شرايط و بکار بستن يک چيز، باور به وجود آن و نيز صفاتش لازم است. اين که مثلاً دنيا و اشيايش با کاربردها و توانائي هاي گوناگون که هر کدام منشأ اثري هستند؛ وجود دارند و... حال اگر اين امر را به مقوله اي چون نماز تسري دهيم ؛ از آنجا که اين مهم از سوي خداوند يگانه براي کمال معنوي و رستگاري فرد و جامعه که به دين اسلام تعلق دارد ؛ واجب شده است، لذا ضروري مي باشد که ابتدا خداوند را باور و يا به عبارتي به او ايمان داشته باشيم تا بتوانيم پس از آن، صفاتِ تماماً بالفعل او را که يکي از آنها ( به عنوان جاعل امور)جعل نماز و مکلف نمودن انسان مؤمن به انجام آن جهت سعادت است؛ بشناسيم. اما قبل از هر چيز بايد ديد ايمان يعني چه.؟

راهكار های جذب دانش آموزان به نماز

          "مقام معظم رهبری"

    راهكار های جذب دانش آموزان به نماز

۱--تبیین اثرات نماز

2-تكریم وشخصیت دادن به دانش آموزان

-3-نشاط آفرینی فرهنگی و اعتقادی و خود باوری در دانش آموزان

4-ایجاد رابطه قوی دینی بین معلم و دانش آموز

5-داشتن نمازخانه جذاب و عالی و استفاده از رنگ های دلپذیر

6-باز گو نمودن اهمیت و ضرورت نماز به اولیا دانش آموزان

7-اجرای مسابقات مختلف در خصوص نماز و اهدا جوایز به دانش آموزان برتر

8-داشتن دوستان دینی در مدرسه

9-شركت معلمین ،مدیر،معاون، در كنار دانش آموزان در نماز جماعت

10-برگزاری نمایشگاه در خصوص نماز از آثار دانش آموزان

چرا قرآن بخوانیم؟؟

ـ معانی و مفاهیم بلند قرآن را فهمید.

2ـ معجزات شگفت‌انگیز قرآن را در رشته‌های مختلف علمی، ادبی، عددی، غیبگویی یا پیشگویی (که در کتاب‌های قرآن پژوهی و علوم قرآنی به آن پرداخته شده) مطالعه نمود.

3ـ از تأثیرات تلاوت قرآن و تدبّر در فهم آن بر تهذیب نفس و نایل گرداندن انسان به مدارج عالی قرب الهی و باغ ملکوت ربوبی است. نیز از تأثیر تهذیب نفس بر فهم و تدبّر در قرآن و شوق تلاوت آن، عارف واصل مرحوم آیت الله بهاءالدینی (ایشان حداقل به قرائت یک جزء قرآن در هر شب مداومت داشتند) می‌گوید: مراتب فهم کتاب (خدا) به حسب مراتب تکامل انسان، به تقوا و سیر الی الله و مراتب تهذیب و مراتب کمال عقلی است. و اگر کسی بخواهد با قرآن آشنا شود، باید مرد خدا شود. کسی که مرد خدا نشده ممکن است با ترجمه و مفاهیمی آشنا شود، ولی تا وقتی که انسان حرکت الی الله نداشته باشد، یا آن حقیقتی که حقیقت مطلوب است، آشنا نمی‌شود.

انس مردم با امام

پیوند و بیعت مردم با امام خمینی ـ قدس سره ـ

در عصر حاضر نیز همه به روشنی مشاهده كردیم كه پیوند مقدس مردم با امام خمینی ـ قدس سره ـ چه معجزه بزرگی آفرید, این پیوند دو سویه, و هوشیاری و صلابت رهبری موجب شد كه امام پس از پانزده سال تبعید, با استقبال بی نظیر در تاریخ ایران, وارد كشور شود و بساط 2500 ساله ستم شاهی را از بنیان بركند و به زباله دان تاریخ افكند. چنین معجزه ای پس از یاری خداوند, جز نتیجه انسجام مردم و رابطه نیرومند آن ها با رهبرشان حضرت امام ـ قدس سره ـ نبود.

همین پیوند موجب تشكیل حكومت اسلامی شد, و باعث دفع شدید دشمن در هشت سال جنگ تحمیلی عراق گردید, و صدها توطئه دشمنان, به ویژه آمریكا را خنثی ساخت.

امام خمینی ـ قدس سره ـ در بهشت زهرا در فرازی از نطق تاریخی خود به نقش آفرینی حضور مردم در صحنه تصریح كرد و فرمود:

«من دولت تعیین می كنم, من به اتكاء این ملت تو دهن این دولت می زنم».

امام برای این پیوند, ارزش بسیار قایل بود, به مردم عشق می ورزید, در مورد شهادت داوطلبانه شهید فهمیده نوجوان سیزده ساله كرجی فرمود: «به من نگویید رهبر, رهبر ما آن نوجوان سیزده سال است».

برای روشن شدن مطلب, نظر شما را به نمونه هایی از پیوند پرشور مردم با امام جلب می كنم:

دهه فجر انقلاب اسلامی از نگاه مقام معظم رهبري

دهه فجر انقلاب اسلامی -دهه فجر ،‌ سرآغاز طلوع اسلام،‌ خاستگاه ارزشهاي اسلامي، مقطع رهايي ملت ايران و بخشي از تاريخ ماست كه گذشته را از آينده جدا ساخته است. در دهه فجر اسلام تولدي دوباره يافت و اين دهه در تاريخ ايران نقطه اي تعيين كننده و بي مانند بشمارميرود. تا قبل از انقلاب اسلامي،‌ در ايران نظام اسلامي وجودنداشت و رابطه پادشاهان با مردم رابطه ي «غالب و مغلوب» و« سلطان و رعيت » بود وپادشاهان احساس مي‌كردند كه فاتحيني هستند كه بر مردم غلبه يافته اند و حضرت امام رضوان الله تعالي عليه اين سلسله معيوب را قطع كردند و نقطه ي عطفي در تاريخ ايران بوجودآوردند و شمشير اسلام مردم را عليه دشمنان اسلام،‌ مردم و استعمارگران به كار گرفتند. دهه فجر انقلاب از رشحات اسلام است و آئينه اي است كه خورشيد اسلام در او درخشيد و اين دهه فجر بايد با عظمت هرچه تمامتر برگزارشود. اين مراسم را با هيجانهاي عاطفي صحيح بايد با طراوت و تازه كرد. در مذهب ما،‌ احساسات،‌ گريه و شادي، حب و بغض و عشق و نفرت جايگاه والايي دارد. از اين رو جشنهاي دهه فجر مي بايستي همچون مراسم و اعياد مذهبي گرامي داشته شود و مردمي باشد. بايد كليه مساجد فعال شوند و مردم با حضور در مساجد خاطره ي فراموش نشدني حضرت امام و پيروزي انقلاب اسلامي را جشن بگيرند.